Karambol

Karambol (fr. carambolage, ang. carom lub carambole, zwany także bilardem francuskim) to gra bilardowa i zarazem sport, który narodził się we Francji. Obecnie jest najmniej popularną odmianą bilardu.

Zasady gry:

Na stole umieszczone są trzy bile; biała, biała z kropką (tzw. "bila pikowa") lub żółta oraz czerwona. Każdy gracz ma swoją bilę - białą lub pikową. Na początku partii odbywa się losowanie - jego zwycięzca otrzymuje bilę pikową. Stół do gry otwartej, ze zaznaczonymi strefami Stół do gry otwartej, ze zaznaczonymi strefami Następnie odbywa się rozgrywka wstępna o rozbicie, zwana również losowaniem á la bande. Obaj gracze podchodzą do stołu, i uderzają swoje bile tak, aby znalazły się jak najbliżej bandy dolnej. Obie bile nie mogą się zderzyć ani dotknąć bili czerwonej. Wygrywa ten gracz, którego bila znalazła się najbliżej i rozpoczyna on grę.

Cel gry:

Celem gry jest zdobycie jak największej liczby zderzeń (carambolage). Zderzenie następuje wtedy, kiedy bila danego gracza dotknie pozostałych dwóch bil; za każde zderzenie gracz dostaje 1 punkt. Nie ma punktów ujemnych; punkty raz już zdobyte nie mogą być odjęte. Gra toczy się do zdobycia określonej wcześniej liczby punktów.

Istnieje wiele innych odmian karambolu, w których dla utrudnienia gry ustalono różne warunki, które muszą być spełnione, aby zderzenie zostało zaliczone, np.:

• Gra z bandami (jeu de bandes)
  • Jedna banda (ang. one-cushion) - żeby zderzenie zostało zaliczone, biała bila musi dotknąć przynajmniej jednej bandy przed zderzeniem,
  • Trzy bandy (ang. three-cushion) - ekstremalna, uważana za najtrudniejszą wersję karambolu; żeby zderzenie zostało zaliczone, bila zawodnika musi uderzyć o przynajmniej trzy bandy przed zderzeniem.

Poza grą z bandami istnieje również tzw. "gra otwarta" (ang. straight rail), w której stół jest podzielony na kilka stref. Zderzenie musi się odbyć w jednej ze stref dozwolonych, kiedy odbędzie się w strefie zabronionej, nie jest ono zaliczane. W jednej strefie można dokonać tylko jednego zderzenia.

Błędy

Błąd i odejście od stołu następuje wtedy, kiedy:

• podczas zagrania nie doszło do zderzenia;
• bila wypadła poza stół (w takiej sytuacji umieszcza się ją na początkowej pozycji dla niej przeznaczonej);
• zawodnik poruszył lub dotknął jakąś bilę czymś innym niż swój kij;
• zawodnik uderza w swoją bilę gdy ta jest ciągle w ruchu (takie zagranie nazywa się "popchnięciem");
• gracz robi jakiekolwiek znaki na bandzie w celu ułatwienia sobie zagrania;
• podczas wykonywania zagrania gracz siedzi na stole bądź jest w innej pozycji, w której nie dotyka podłogi ani jedną nogą (musi dotykać jej przynajmniej jedną

Stól

Stół karambolowy posiada identyczne rozmiary jak stół do ósemki; ma długość 10 stóp (3,04 m) i szerokość 5 stóp (1,52 m). Jedyną i główną różnicą jest to, że stół karambolowy nie ma żadnych kieszeni (łuz). Nie posiada również tzw. pola D; posiada tylko trzy znaczenia, na których stawia się bile.Współczesne, profesjonalne stoły karambolowe posiadają także podgrzewaną elektrycznie płytę. Powoduje to, że włosie z sukna jest postawione "na sztorc" i stół staje się "szybszy"; bile mogą się po nim znacznie szybciej poruszać.

Bile:

Współcześnie używa się bil z żywicy fenolowej. Do gry używa się trzech bil - jednej czerwonej, jednej białej oraz jednej żółtej (lub białej z kropką, tzw. "bili pikowej") - o wymiarach 61,5 mm. Bile te są znacznie większe od bil snookerowych oraz tych używanych w ósemce bądź dziewiątce. Ich waga według oficjalnych przepisów powinna wynosić od 7 do 7½ uncji (około 200 gramów).

Kij:

Kije karambolowe zmieniały się na przestrzeni wieków. Pierwsze kije były jednolite (nie były kredowane), były krótsze, z bardzo rozszerzoną i zagiętą końcówką, która ułatwiała takie zagrania jak np. massé. Jednak po latach, w końcu XVIII wieku zaczęto grać prostymi i dłuższymi kijami, z kredowaną końcówką. Kije te, stosowane do dziś we wszystkich odmianach bilardu, ułatwiały bardzo wiele zagrań, ale znacznie też utrudniły takie popisowe zagrania, jak np. "podkręcanie" bili itd.